Towarzystwo Miłośników Lwowa
Zarząd Główny TMLiKPW otrzymał zaproszenie na tegoroczne Ogólnopolskie Spotkanie Środowisk Kresowych organizowane w Lubaczowie w dniach 28-31 lipca, w ramach Festiwalu Dziedzictwa Kresów. Festiwal Dziedzictwa Kresów organizowany od sześciu lat przez Gminę Lubaczów we współpracy z Województwem Podkarpackim, przy wsparciu oddziału TMLiKPW w Lubaczowie poświęcony jest dziedzictwu kulturowemu dawnych Kresów. W czasie Festiwalu, który w tym roku trwał od 1 lipca do 7 sierpnia w Lubaczowie oraz innych miejscowościach województwa podkarpackiego organizowane są każdego roku ciekawe prelekcje, wystawy, sesje naukowe, koncerty muzyczne poświęcone Kresom, a także warsztaty kulinarne. Organizowane w tym czasie Ogólnopolskie Spotkanie Środowisk Kresowych, w ramach którego uczestnicy z różnych terenów Polski wymieniają się spostrzeżeniami i doświadczeniami, to ważny cel w działalności wszystkich kresowian. To dobra inspiracja do dalszego działania, aby jak najlepiej popularyzować wiedzę o wartości, historii, kulturze i tradycji Ziem Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Wszystko po to, aby dla przyszłych pokoleń ochronić przed zapomnieniem bogaty dorobek Kresów .
Członkowie ZG uznali, że udział w Ogólnopolskim Spotkaniu Środowisk Kresowych będzie cennym doświadczeniem dla wszystkich, także dla oddziałów które reprezentują będąc równocześnie członkami Zarządu Głównego. Postanowili przyjechać do Lubaczowa i w uzgodnieniu z organizatorami Festiwalu zorganizować w Lubaczowie również uroczyste posiedzenie ZG, z udziałem gości, uczestników Festiwalu. Najważniejszym dniem tego kilkudniowego spotkania był dzień 30 lipca, kiedy wszyscy zaproszeni goście spotkali się w sali Miejskiego Domu Kultury w Lubaczowie. Obecni na spotkaniu byli przedstawiciele Sejmu RP, konsulatu Polski we Lwowie, władz samorządowych województwa podkarpackiego, powiatu i gminy Lubaczów, dyrektorzy instytucji kulturalnych, szkół, przedstawiciele oddziałów TMLiKPW oraz innych środowisk kresowych i instytucji m.in. z Domu Spotkań z Historią w Warszawie, Muzeum Narodowego w Lublinie, a także Polacy z organizacji działających za wschodnią granicą, do której z Lubaczowa jest bardzo blisko.
Inicjatorem i pomysłodawcą Festiwalu Dziedzictwa Kresów jest Wójt Gminy Lubaczów Wiesław Kapel, który od lat działa z ogromnym zaangażowaniem. Na wniosek Marii Magoń Prezesa oddziału w Lubaczowie, Zarząd Główny TMLiKPW, w uznaniu zasług przyznał Wójtowi Gminy Lubaczów Wiesławowi Kaplowi najwyższe odznaczenie, Złotą Odznakę Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo Wschodnich. Odznakę w trakcie Ogólnopolskiego Spotkania Środowisk Kresowych wręczył Prezes Zarządu Głównego TMLiKPW Adam Kiwacki, dziękując równocześnie za dobrą współpracę i wspieranie działalności na rzecz Kresów. Spotkanie było dobrą okazją do wręczenia przez Prezesa Adama Kiwackiego obecnemu na sali Stanisławowi Czernemu Dyplomu Członka Honorowego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, przyznanego przez Krajowy Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy Delegatów TMLiKPW we Wrocławiu w dniu 23 października 2021 roku. Spotkanie umilił piosenkami kresowymi nasz bard kresowy Andrzej Szczepański.
Po zakończeniu spotkania w Miejskim Domu Kultury uczestniczyliśmy o godz. 18.00 na Rynku w Lubaczowie w wernisażu wystawy „Profesorowie Lwowscy. Zbrodnia nieosądzona” przygotowanej przez Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej. O godz. 19.00 ponownie spotkaliśmy się w Miejskim Domu Kultury na koncercie dawnych pieśni ludowych pt. „Pieśni z Kresowych krain” wykonanych przez dwa zespoły śpiewacze „Waliszowianie” i „Łastiwoczka”. Członkowie zespołów wywodzą się z południowo-zachodnich terenów II RP.
W drugim dniu Ogólnopolskiego Spotkania Środowisk Kresowych 31 lipca, w sali Miejskiego Domu Kultury Lubaczowie, odbyło się uroczyste posiedzenie Zarządu Głównego TMLiKPW. Posiedzenie otworzyła Maria Magoń Prezes Oddziału TMLiKPW w Lubaczowie i przywitała przybyłych gości, wśród których byli Pani Anna Rutkowska reprezentująca Posła na Sejm RP Teresę Pamułę, Starosta Powiatu Lubaczowskiego Zenon Swatek, Wójt Gminy Lubaczów Wiesław Kapel, Przewodniczący Rady Gminy Roman Cozac, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej Katarzyna Antonik-Pelc., przedstawiciele oddziałów TMLiKPW i innych środowisk kresowych. Pani Anna Rutkowska odczytała list gratulacyjny od Teresy Pamuły, Posła na Sejm RP oraz przekazała w podarunku książki o Kresach. Starosta Powiatu Lubaczowskiego Zenon Swatek opowiedział o Muzeum Kresów w Lubaczowie, o innych działaniach w Dzikowie na rzecz Kresów i dobrej współpracy z oddziałem TMLiKPW w Lubaczowie, ale także z Marszałkiem Województwa Podkarpackiego, który chce wspierać działalność istniejącego Muzeum. Wspomniał o planach wzniesienia w Lubaczowie Pomnika gen. Stanisława Dąbka, który w 1939 roku był dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i pełnił obowiązki dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża. Wcześniej w 1918 roku zasłużonego Obrońcy Lubaczowa przed wojskami ukraińskimi i bohatera wojen o niepodległość odrodzonej Rzeczypospolitej w latach 1918-1921. Oficera pośmiertnie awansowanego na stopień generała. Odsłonięcie pomnika planowane na 19 września, to data kapitulacji po bohaterskiej obronie wybrzeża. W dalszej części posiedzenia głos zabrał Wójt Gminy Wiesław Kapel i z dużym wzruszeniem podziękował Prezesowi Zarządu Głównego TMLiKPW Adamowi Kiwackiemu za przyznanie Złotej Odznaki TMLiKPW. Podobnie jak Starosta, Wójt Wiesław Kapel podkreślił bardzo dobrą współpracę z Marią Magoń Prezesem Oddziału TMLiKPW w Lubaczowie, a także z Przewodniczącą Rady Powiatu Martą Tabaczek. Wójt deklaruje ze swej strony współpracę z Zarządem Głównym Towarzystwa, a nawet kreowanie wspólnych planów na przyszłość. W pierwszej części uroczystego posiedzenia Zarządu Głównego TMLiKPW Prezes Adam Kiwacki przedstawił historię oraz główne kierunki działalności Towarzystwa, opowiedział o planach na przyszłość, z których szczególnie ważnym jest Bieg Orląt, zapoczątkowany przez oddział w Częstochowie, a zarząd postanowił rozpropagować ten pomysł w całej Polsce. Planowane są dalsze prace przy renowacji cmentarzy polskich na Kresach, oraz kontynuacja opieki nad polskimi szkołami i kościołami. Trwająca na Ukrainie wojna utrudnia działania, ale Zarząd planuje opracować plan cmentarzy polskich do renowacji nagrobków i wprowadzić częściowe finansowanie kosztów takiego celowego wyjazdu organizowanego przez odziały Towarzystwa. Zarząd Główny wraca do dawnych zwyczajów organizowania corocznie Pielgrzymki do Częstochowy na Jasną Górę dla członków i sympatyków Towarzystwa. Będziemy wspierać działania związane z tworzeniem Muzeum Kresów w Brzegu, ale zachęcamy już do zbierania materiałów, pamiątek, dokumentów, fotografii itp. i tworzenia regionalnych Izb Pamięci Kresów , aby nie stracić świadectwa naszej historii. Ważnym celem dla działalności Towarzystwa jest włączenie edukacji młodzieży na temat dziedzictwa Kresów poprzez różne współczesne metody, tworzenie odpowiednich aplikacji w internecie itp. W tym celu Zarząd planuje zwrócić się z propozycją do Ministerstwa Edukacji i prośbą o pomoc w rozpowszechnieniu tej wiedzy. Jest jeszcze ponad 50 oddziałów Towarzystwa i chcielibyśmy aby ta nasza działalność trwała jak najdłużej, żeby nie zmarnować dotychczasowego długoletniego dorobku. W przyszłym roku będziemy obchodzić jubileusz 35. lecia Towarzystwa. Powstają mimo upływu lat, chociaż nie tak licznie jak dawniej, nowe oddziały czego przykładem jest najmłodszy oddział w Żorach. Na prośbę Prezesa Pan Zbigniew Łoza, Prezes oddziału w Żorach skupiającego dawnych mieszkańców Komarna i Chłopów opowiedział krótko o dotychczasowej działalności. Na tym zakończyła się oficjalna część uroczystego posiedzenia Zarządu Głównego, a po 15 minutowej przerwie Zarząd rozpoczął w mniejszej sali część merytoryczną, której przysłuchiwało się kilkoro gości. Na wstępie zebrania Prezes Adam Kiwacki odczytał tekst przygotowanego listu do Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który po krótkiej dyskusji został przyjęty przez aklamację. Treść listu zamieszczona pod tekstem. W dalszej części Prezes poinformował, że 30 czerwca br. udało się uzyskać wpis nowego Zarządu Głównego Towarzystwa do KRS. Oraz załatwiony ma już podpis elektroniczny. Reprezentantami w banku są oprócz prezesa Piotr Afiniec i Bogdan Kościński. Brakuje nadal osoby do prowadzenia biura Zarządu Głównego, które działałoby przez cały tydzień, jak było przed pandemią. Prezes przedstawił wstępny podział oddziałów na poszczególnych członków, w celu ułatwienia kontaktu z tymi jednostkami. Z braku czasu nie było możliwości uzgodnić szczegółów, zrobimy to na następnym posiedzeniu. Odnośnie Biegu Orląt członkowie otrzymali od Prezesa przygotowane druki do rozdawania w szkołach, z informacją dot. zgłoszenia uczniów do biegu oraz możliwości zakupu jednakowych okolicznościowych medali i koszulek. Bieg odbędzie się w dwóch turach, pierwszą w październiku organizuje Związek Lekkiej Atletyki w 8 miejscowościach, na co przeznaczył 35 tys. złotych. Druga tura to bieg ogólny dla uczniów szkół, do których dotrą członkowie zarządu oraz prezesi innych oddziałów Towarzystwa. Termin ustalony na 23 września o godz. 10.00 dla wszystkich uczestników. Nie udało się jeszcze ustalić listy dzieci, które mogą skorzystać z pobytu w sanatorium w Rymanowie na koszt Zarządu Głównego. Trwają wakacje, a na Ukrainie wojna co utrudnia sprawę. Termin pobytu w sanatorium dla 10 dzieci jest wyznaczony w okresie od 19.09 do 1.10 2022 r. Jeśli nie uda się znaleźć chętnych w tym roku, przełożymy to na wiosnę. Dyskutowano na posiedzeniu nad formą Semper Fidelis, ceny poszły w górę, a na razie nie dotarły do nas pieniądze z przyznanej w konkursie dotacji. Zarząd postanowił, że ostatni numer tego roku zrobimy beż zmian z wkładką i kolorowymi zdjęciami, a zastanowimy się nad wydaniem przyszłorocznym naszego kwartalnika. Ze względu na brak czasu zarząd postanowił zająć się sprawami dotyczącymi organizacji 35. lecia Towarzystwa na kolejnym posiedzeniu, planowanym na koniec września.
Nie udało się zrealizować dokładnie wszystkich punktów porządku obrad ze względu na zaplanowane kolejne uroczystości. O godz. 12.45 w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, gdzie przed obrazem modlił się papież Jan Paweł II w czasie swej pielgrzymki do Lubaczowa w 1991 roku, rozpoczynała się modlitwa. W sanktuarium uczestniczył poczet sztandarowy Zarządu Głównego Towarzystwa, który po modlitwie wraz z wiernymi udał się do konkatedry pw. bł. Jakuba Strzemię. Tu została odprawiona uroczysta Msza Kresowa, a po mszy św. złożono kwiaty pod tablicą poświęconą Polakom z Kresów Południowo-Wschodnich, ofiarom ludobójstwa, męczeństwa i wypędzeń dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1939-1947.
Festiwal Dziedzictwa Kresów trwa do 7 sierpnia i jeszcze po południu po Mszy św. planowane były ciekawe imprezy na lubaczowskim Runku, ale niestety chociaż z wielkim żalem członkowie Zarządu Głównego musieli wracać do domu. Żałowaliśmy też, że nie mieliśmy możliwości uczestniczenia we wszystkich 4 dniach spotkania, a zwłaszcza zwiedzania w czwartek 28 lipca pięknej ziemi przemyskiej. Do Lubaczowa przyjechaliśmy w piątkowe popołudnie 29 lipca. Może za rok zaplanujemy wyjazd na dłużej, bo warto. Obszerniejsza informacja o Festiwalu Dziedzictwa Kresów będzie zamieszczona w 4 numerze kwartalnika Semper Fidelis.
List do Prezydenta RP – Andrzeja Dudy
