Towarzystwo Miłośników Lwowa
26 maja 2022 roku odbyło się kolejne posiedzenie Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich we Wrocławiu, a po zakończeniu członkowie Zarządu uczestniczyli w wernisażu wystawy kresowej w Klubie Muzyki i Literatury przy placu T. Kościuszki 10. Wystawa przedstawia wybitne postacie świata sportu, których losy są związane z dawnym Lwowem. Już sam jej tytuł wywołuje dreszczyk emocji: „Sportowy świat dawnego Lwowa: ludzie i miejsca”.
W jej zapowiedzi można przeczytać: „Bogactwo i różnorodność przedwojennego życia sportowego we Lwowie zdumiewa i zaskakuje. Dla wielu z nas pierwszym skojarzeniem jest piłka nożna Pogoń i Czarni. Tymczasem obok futbolu rozwijały się lekkoatletyka, szermierka, saneczkarstwo, gimnastyka, szybownictwo, hokej, tenis. Na wystawie można przyjrzeć się nie tylko największym gwiazdom stadionów, ale i osobom najbardziej zasłużonym dla rozwoju sportu we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku. Szczyt kariery wielu sportowców urodzonych nad Pełtwią przypadł w okresie powojennym, przez co często zapomina się – bądź nie pamięta – o ich lwowskich korzeniach. Autorzy chcą tę pamięć przywrócić. Na wystawie zaprezentowano również obiekty sportowe dawnego Lwowa, które były nieodłącznie związane z naszymi gwiazdami. To tutaj na boiskach i salach gimnastycznych Lwowa, odkrywały one swoje talenty i rozpoczynały swoje przygody ze sportem” – tekst pochodzi z planszy otwierającej wystawę.
Spośród wielu znakomitych sportowców, którzy znaleźli się na kolejnych planszach wystawy wymienić można Kazimierza Górskiego, Michała Matyasa, Spirydiona Albańskiego. O każdym z nich można mówić bez końca. Kazimierz Górski to przecież legendarny trener piłkarskiej reprezentacji Polski, twórca największych jej osiągnięć: złotego medalu na olimpiadzie w 1972 roku w Monachium, trzeciego miejsca na mistrzostwach świata w RFN w 1974 roku, srebrnego medalu na olimpiadzie w 1976 roku w Montrealu. Michał Matyas trener drużyny piłkarskiej Górnika Zabrze, z którą w 1970 roku dotarł do finału Pucharu Zdobywców Pucharów. Z kolei Spirydion Albański to legendarny bramkarz Pogoni Lwów i reprezentacji Polski. Na olimpiadzie w Berlinie w 1936 roku zagrał w naszej narodowej drużynie wszystkie mecze (4), a zajęła ona czwarte miejsce. Warto wspomnieć, że Spirydion Albański wraz ze swoją żoną Eustachią pochowany jest w Katowicach na cmentarzu przy ul. Francuskiej.
Wśród wielu znakomitych sportowców przedstawionych na wystawie można zapoznać się z sylwetkami: Jerzego Wojnara – świetnego szybownika i saneczkarza, trzykrotnego rekordzisty świata w szybownictwie, uczestnika zimowych olimpiad jako saneczkarza w 1964 roku w Innsbrucku i 1968 roku w Grenoble; Wacława Kuchara – wszechstronnego sportowca, reprezentanta Polski w hokeju na lodzie, lekkoatletyce, łyżwiarstwie szybkim, piłce nożnej, olimpijczyk.
Wiele ciekawych rzeczy można dowiedzieć się o dawnych stadionach we Lwowie między innymi Pogoni, Czarnych, Hasmonei. Tych obiektów już w tej chwili nie ma, tym bardziej cenne są ich archiwalne zdjęcia.
Wystawa, prezentowana na 17 planszach, powstała w 2017 roku z okazji 6. Przeglądu Najnowszych Filmów Polskich „Pod Wysokim Zamkiem” we Lwowie. Na jego inaugurację pokazano film Jana Kidawy Błońskiego „Gwiazdy” opowiadający o niezwykłej biografii jednego z najlepszych polskich piłkarzy Jana Banasia. Pojawienie się słynnego napastnika we Lwowie wywołało ogromne zainteresowanie. On też z wielkim zaciekawieniem oglądał tę wystawę.
Twórcami wystawy są Lwowski Klub Sportowy Pogoń, a w szczególności jej prezes Marek Horbań. Współpracowali z nim: Iwan Jaremko, Bogdan Lupa, Krzysztof Szymański, opracowanie graficzne Jarosław Sosnowski. Pomocy udzielił Konsulat Generalny RP we Lwowie.
Gości zebranych na wernisażu wystawy powitał Ryszard Sławczyński – dyrektor Klubu Muzyki i Literatury we Wrocławiu. Ekspozycję otworzył Adam Kiwacki – prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo – Wschodnich. Przemawiał też Zdzisław Piwko – prezes Oddziału TMLiKPW we Wrocławiu. W części muzycznej wystąpił Wojciech Habela – znany aktor, muzyk, pedagog z Krakowa.
Na planszach znalazły się fotografie ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz ze zbiorów prywatnych. Wystawę można zwiedzać do 29 sierpnia br. Od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 – 18.00, w soboty w godz. 12.00 – 18.00. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Andrzej Azyan