Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa w latach 1939-1947

Opublikowano by TMLiKPW

11 lipca 2023 r. odbyły się w Polsce masowe obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa, poświęcone upamiętnieniu 80 rocznicy ludobójstwa, dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na ludności cywilnej II RP w latach 1939-1947. Uroczystości te zgromadziły przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, organizacji społecznych, towarzystw kresowych oraz mieszkańców miast, którzy oddali hołd pomordowanym bezbronnym ludziom, do dziś spoczywających w lasach, studniach, bagnach, na polach i w bezimiennych masowych dołach śmierci, rozsianych na terytorium obecnej zachodniej Ukrainy. 11 lipca jest symboliczną datą ustanowioną 22 lipca 2016 r. na mocy uchwały Sejmu RP Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa. Od tego roku jest w Polsce dniem pamięci poświęconym wszystkim ofiarom tych straszliwych mordów na terenie Wołynia i Małopolski Wschodniej, dokonanych przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów, Ukraińską Armię Powstańczą oraz ukraińską ludność. Dzień ten jest upamiętnieniem tzw. „Krwawej Niedzieli”, która 11 lipca 1943 r. była punktem kulminacyjnym okrutnej masowej i skoordynowanej czystki etnicznej, głównie polskiej ludności cywilnej na Wołyniu. Zbrodni tej dokonano w niedzielę wybierając świadomie dzień, w którym ludzie gromadzili się w kościołach i stanowili doskonały cel dla zbrodniarzy. Zamordowano wówczas ok. 10 tys. bezbronnej ludności wiejskiej (głównie kobiet, dzieci i starców) w 99 miejscowościach. Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa ustanowiony został dzięki wieloletnim staraniom Kresowian, w tym szczególnie Szczepana Siekierki, reprezentującego Stowarzyszenie Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów.

Ludobójstwo polskiej ludności cywilnej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej było konsekwencją działań ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego powstałego w pierwszej połowie XIX w. W wieku XX głównym reprezentantem ruchu była Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów powstała w Wiedniu w 1929 r. Celem ukraińskich nacjonalistycznych organizacji niepodległościowych było stworzenie za każdą cenę niepodległego, czystego etnicznie państwa ukraińskiego z części ziem należących do Polski, Rumunii, Czechosłowacji i ZSRR. Na I Kongresie Ukraińskich Nacjonalistów w Wiedniu w 1929 r. podjęto uchwałę o usunięciu innych narodowości z ziem ukraińskich za pomocą rewolucji narodowej. Rewolucję przeprowadzić mieli ukraińscy chłopi, do których przede wszystkim kierowano nacjonalistyczną propagandę. Opierała się ona na wzorcach osobowych związanych z ruchem kozackim, walczącym w XVII i XVIII w. z Polską i Moskwą, takich jak Bohdan Chmielnicki, Iwan Mazepa oraz przywódcy buntów ruskiego chłopstwa i hajdamaków, zwanych koliszczyzną – Maksym Żeleźniak, zaporoski kozak i Iwan Gonta, syn ruskiego chłopa spod Humania, którzy odpowiedzialni byli za wymordowanie ok 200 tys. ludzi. Koliszczyzna trwała od czerwca do lipca 1768 r. i przejawiała się masowymi morderstwami ludności polskiej i żydowskiej oraz duchownych grecko i rzymskokatolickich osiągając apogeum w rzezi Humania.

Ludobójstwo dokonane w latach 1939-1947 przez nacjonalistów ukraińskich na mieszkańcach czterech przedwojennych wschodnich województw II RP – wołyńskiego, lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego jest częścią dramatu zgotowanego w czasie II wojny światowej obywatelom polskim przez systemy i ideologie totalitarne Niemiec i bolszewickiej Rosji. W wyniku zbrodniczych działań Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, Ukraińskiej Powstańczej Armii, Służby Bezpieki OUN i band chłopskich zginęło tysiące polskich obywateli zgodnie z planem zapowiadanej krwawej ukraińskiej rewolucji narodowej, której przesłanie podało czasopismo Prowodu Ukraińskich Nacjonalistów  „Rozbudowa nacji” z listopada-grudnia 1930 r.: „Kiedy nadejdzie ten nowy, wielki dzień, będziemy bez litości. Nie będzie żadnego zawieszenia broni, nie powtórzy się ani perejasławska, ani hadziacka umowa – przyjdzie nowy Żeleźniak, nowy Gonta. Nie będzie miłosierdzia ani dla wielkiego, ani dla małego, a poeta zaśpiewa: „I zarżnął ojciec syna”. (…) Tylko w morzu krwi, tylko bezwzględnością, tylko w jednym żelaznym szeregu i z jednym wodzem wywalczymy sobie prawa człowieka”. Śmierć zadawano ofiarom w niezwykle okrutny sposób w domach, w zabudowaniach gospodarczych, szkołach, podczas podróży i w kościołach. Do dziś nie można ustalić prawdziwej liczby ofiar. Oficjalne źródła podają liczbę ok. 60 tysięcy, Władysław i Ewa Siemaszkowie, Szczepan Siekierka oraz ukraiński historyk Wiktor Poliszczuk podają liczbę ok. 200 tys., a prezydent Ukrainy Leonid Krawczuk na spotkaniu z polskimi parlamentarzystami w 1991 r. w Kijowie powiedział: „Nie ukrywamy i nie przemilczamy. W czasie drugiej wojny światowej ukraińscy szowiniści zabili około pół miliona Polaków na Kresach Wschodnich przedwojennej Polski. Również przez kilka lat po wojnie, płonęły polskie wsie i ginęli ludzie. Szowinizm ukraiński, to wrzód na zdrowym ciele ukraińskiego narodu, to wrzód naszego sumienia względem narodu polskiego.” Po podsumowaniu ilości ofiar z terenów Małopolski Wschodniej, Bieszczad, całego Podkarpacia oraz Lubelszczyzny można stwierdzić, że prezydent Krawczuk mógł być bliski prawdy. Prawdziwą liczbę ofiar ukraińskiego ludobójstwa będzie można ustalić dopiero po przeprowadzeniu wszystkich ekshumacji oraz godnym pochowaniu i upamiętnieniu niepogrzebanych szczątków.

Przez ponad 30 lat dokonano zaledwie kilku ekshumacji, głównie w latach 1991-2010, które prowadził św. pamięci Andrzej Przewoźnik – sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Od 2016 roku Ukraina zakazała ekshumacji i jest  jedynym państwem na świecie, w którym Polacy nie mogą je przeprowadzać. Stanowi to ogromną barierę w budowaniu poprawnych relacji między Polską i Ukrainą. Współpraca polskich i ukraińskich historyków znalazła się w ślepym zaułku. Nie pomogła nawet ostatnia wizyta w Kijowie licznej polskiej delegacji, na której czele stał wicepremier Piotr Gliński. Kijów wciąż nie pozwala Polakom prowadzić ekshumacji i upamiętniać rodaków pomordowanych na Ukrainie w czasie II wojny światowej, w tym również na Wołyniu. Co więcej, ukraińska strona postawiła warunki, które nie tylko blokują jakąkolwiek współpracę historyków, ale również ochładzają dwustronne relacje. Biorąc pod uwagę zaangażowanie Polaków i państwa polskiego w ogromną pomoc niesioną Ukraińcom w trakcie wojny z Rosją, taka postawa władz Ukrainy nie rokuje dobrze dla pojednania i przyszłej współpracy obu narodów. Dlatego naszym zobowiązaniem wobec pomordowanych przodków jest dalsza cierpliwa walka o pamięć i troska o godny ich pochówek, które przede wszystkim należy przekazać następnym pokoleniom Polaków.

Wśród uczestników i współorganizatorów obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa było wielu członków TMLiKPW, min. w Warszawie, Wrocławiu, Brzegu, Jeleniej Górze, Katowicach, Lubaczowie, Opolu i Świdnicy.

Warszawa

Główne obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej odbyły się w Warszawie. Organizatorami uroczystości byli: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Instytut Pamięci Narodowej, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wołyński i stowarzyszenie SUOZUN. Na zaproszenie ministra Jana Józefa Kasprzyka – Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Zarząd Główny TMLiKPW reprezentowali wiceprezesi – Marek Gromaszek i Piotr Afiniec oraz przewodniczący Kapituły Odznaczeń Witold Michalski. Obecna była także delegacja Oddziału Stołecznego TMLiKPW wraz z pocztem sztandarowym, reprezentowana przez Stanisławę Stańczyk i Mirosława Szymańskiego. Obchody rocznicy rozpoczęły się Mszą Św. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w intencji ofiar ludobójstwa oraz poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Po Mszy Św. podczas ceremonii składania wieńców delegacja Zarządu Głównego złożyła wiązankę na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza na Pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego, a następnie uczestniczyła w wspólnej modlitwie oraz apelu pamięci pod Pomnikiem Ofiar Ludobójstwa na Skwerze Wołyńskim przy ul. Gdańskiej, a także w ceremonii pod Pomnikiem 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.

Wrocław

We Wrocławiu obchody 80. rocznicy ludobójstwa odbyły się na Skwerze Xawerego Dunikowskiego pod pomnikiem o nazwie „Obywatelom polskim pomordowanym na Kresach Południowo-Wschodnich w latach 1939-1947 przez organizację ukraińskich nacjonalistów OUN-UPA”. Patronat nad uroczystością sprawował Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski, Dowództwo Garnizonu WP oraz Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów (SUOZUN). Wrocławskie uroczystości rozpoczęły się odegraniem i odśpiewaniem hymnu państwowego.  Wystąpienia okolicznościowe wygłosili: wicewojewoda dolnośląski Jarosław Kresa i prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Adam Kiwacki, który reprezentował także stowarzyszenie SUOZUN. Obaj mówcy podkreślili, że w procesie pojednania polsko-ukraińskiego poważną przeszkodą jest brak zgody władz ukraińskich na ekshumacje polskich ofiar zbrodni ludobójstwa. Prezes Kiwacki odczytał także list Zarządu Głównego skierowany w tej sprawie do Prezydenta RP Andrzeja Dudy w 2022 r., do dziś pozostający bez odpowiedzi. Przedstawicielami TMLiKPW we Wrocławiu byli:  prezes TMLiKPW Oddział Zabrze – Andrzej Azyan, prezes TMLiKPW Oddział Komarno-Chłopy w Żorach – Zbigniew Łoza, Elżbieta Niewolska – prezes Ogólnopolskiego Oddziału Tłumaczan we Wrocławiu oraz delegacja Ogólnopolskiego Oddziału Kołomyjan „Pokucie” w składzie: Edward Dratwa, Przemysław Lazarowicz i Robert Pieńkowski. Po wystąpieniach okolicznościowych odbyła się wspólna modlitwa ekumeniczna, a następnie poprowadzono Apel Pamięci, zakończony salwą honorową w wykonaniu żołnierzy kompanii wystawionej przez 10 Wrocławski Pułk Dowodzenia. Muzyczną oprawę uroczystości zapewniła Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych. Na zakończenie kilkadziesiąt delegacji reprezentujących administrację państwową i samorządową, stowarzyszenia kresowe oraz kombatanckie złożyło pod pomnikiem kwiaty i zapaliło znicze. W uroczystości wrocławskiej wzięli udział także liczni mieszkańcy miasta. Uroczystość zakończona została odegraniem uroczystego hymnu „Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego” i zaproszeniem do udziału w Mszy Św. w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny na Piasku. Mszy Św. koncelebrowanej w intencji ofiar zbrodni przewodniczył JE ks. bp Jacek Kiciński.

Brzeg

W Brzegu obchody 80. rocznicy mordów odbyły się w niedzielę 9 lipca 2023 r. Uroczystość rozpoczęła się Mszą Św. w kaplicy na cmentarzu komunalnym przy ul. Starobrzeskiej i modlitwą pod Pomnikiem Pamięci. W brzeskich uroczystych obchodach, upamiętniających Polaków pomordowanych przez Ukraińską Powstańczą Armię, udział wzięli m.in.: Tomasz Witkowski – wicewojewoda opolski, Ewa Smolińska – wicestarosta powiatu brzeskiego, Jerzy Wrębiak – burmistrz Brzegu, radni powiatu i miasta, przedstawiciele różnych środowisk patriotycznych oraz mieszkańcy Brzegu. Brzeski Oddział TMLiKPW reprezentowała prezes Alicja Heflich i poczet sztandarowy w składzie: Bogdan Kościński, Stanisława Okoniewska oraz Genowefa Iwaniczko. Zwieńczeniem uroczystości były okolicznościowe przemówienia zaproszonych gości, modlitwa oraz złożenie wiązanek kwiatów i zapalenie zniczy pod Pomnikiem Pamięci. Dorota Herman i Zdzisław Bernacki przypomnieli swoje wiersze o Wołyniu. Stanisława Okoniewska została uhonorowana odznaką jubileuszową 30-lecia TMLiKPW. Na zakończenie uroczystości Alicja Heflich – prezes Oddziału TMLiKPW w Brzegu serdecznie podziękowała wszystkim uczestnikom za udział w uroczystości i oddanie hołdu Polakom pomordowanym na Kresach Wschodnich.

Jelenia Góra

Obchody 80. rocznicy „Krwawej Niedzieli” w Jeleniej Górze odbyły się 9. oraz 11. lipca 2023 r. W niedzielę 9. lipca w intencji pomordowanych została odprawiona Msza Św. w jeleniogórskiej Bazylice p.w. św. Erazma i Pankracego. Natomiast uroczystość upamiętniająca rocznicę „Krwawej Niedzieli” odbyła się 11. lipca na Skwerze Wołyńskim w Jeleniej Górze pod „Pomnikiem Ofiar Wołynia, Sybiru i Katynia”. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 17-tej wystąpieniem prezydenta Jeleniej Góry Jerzego Łuźniaka. Przemowy swoje wygłosili także inicjatorzy budowy pomnika. Po Apelu Pamięci Golgoty Wschodu pod pomnikiem złożono kwiaty i wieńce oraz zapalono znicze. W uroczystości uczestniczył przedstawiciel TMLiKPW Oddział w Jeleniej Górze – Stanisław Kańczukowski.

Katowice

11 lipca 2023 roku w Katowicach, w osiemdziesiątą rocznicę Rzezi Wołyńskiej, uczczono pamięć Polaków pomordowanych na Kresach. Przed ufundowaną przez katowicki Oddział Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich tablicą, wmurowaną w ścianę kaplicy na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza, spotkali się członkowie Towarzystwa, przedstawiciele władz miasta i stowarzyszenia Śląski Porządek. Pan Marek Warmuz, nauczyciel historii w I LO im. M. Kopernika, przypomniał tragiczne okoliczności, które doprowadziły do okrutnych wydarzeń na Wołyniu i później w całej Małopolsce Wschodniej. Po krótkiej modlitwie poprowadzonej przez ks. prałata dr Stanisława Puchałę, pod tablicą złożono kwiaty i zapalono znicze. W imieniu władz miasta głos zabrała Naczelnik Wydziału Kultury Edyta Sytniewska. Podziękowała ona Towarzystwu za utrwalanie pamięci o Kresach. Pod tablicą – Miejsce Pamięci Narodowej wiązanki złożyli również: Wojewoda Śląski Jarosław Wieczorek, przedstawiciele IPN-u w Katowicach z Naczelnikiem Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa Janem Kwaśniewiczem oraz członkowie różnych środowisk kresowych. Oddział TMLiKPW w Katowicach reprezentowali min.: prezes Maria Ślepowrońska, wiceprezesi Jadwiga Feifer i Andrzej Szteliga, Irena Właszczuk, Elżbieta Szczerba, Maria Wysocka, Marian Klimek, Weronika Pawłowicz, marek Jędrzejewski i Andrzej Wróbel.

Lubaczów

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP w Lubaczowie trwały od 8 – 11 lipca i zapoczątkowane były akcją „Zapal znicz pamięci”. Harcerze i strzelcy zapalili znicze w miejscach męczeństwa Polaków w gminie Lubaczów oraz na grobach i przy pomnikach upamiętniających mieszkańców nieistniejących już wiosek. Jak szacuje IPN, w powiecie lubaczowskim oddziały UPA zamordowały ponad 3000 Polaków. 11 lipca uroczystości rozpoczęto Mszą Świętą Kresową pod przewodnictwem ks. Józefa Dudka odprawioną w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Lubaczowie oraz złożono kwiaty pod znajdującą się w sanktuarium Tablicą Pamięci Kresowian. Po modlitwie i przemówieniach przedstawiciele władz miasta oraz powiatu, a także pozostali uczestnicy uroczystości wzięli udział w Marszu Milczenia i oddali hołd ofiarom zbrodni ludobójstwa pod Pomnikiem Niepodległości, składając kwiaty i wieńce. Zwieńczeniem obchodów był recital lubaczowskiego barda, Pana Józefa Dudy, zatytułowany „Dni, których nie znamy”. Zarząd Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział Lubaczów złożył podziękowania przedstawicielom władz samorządowych, instytucjom i służbom mundurowym za liczny udział w uroczystości, a w szczególności pocztom sztandarowym Jednostki Strzeleckiej 2033 im gen. Józefa Kustronia w Lubaczowie oraz Hufcowi ZHP Lubaczów. Pani poseł na Sejm Teresa Pamuła złożyła listowne podziękowanie prezes TMLiKPW w Lubaczowie, Pani Marii Magoń za udział w obchodach tej ważnej rocznicy.

Opole

11 lipca 2023 roku członkowie opolskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich uczestniczyli wraz ze sztandarem w obchodach 80. Rocznicy Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP., które w tym roku zorganizował Wojewoda Opolski Sławomir Kłosowski. W uroczystości uczestniczyli opolscy parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych województwa opolskiego i miasta Opola, a także przedstawiciele wszystkich służb mundurowych, różnych instytucji, organizacji i stowarzyszeń oraz mieszkańcy Opola. Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa rozpoczęła uroczysta Msza Św. w kościele oo. Franciszkanów, po której przy akompaniamencie orkiestry wojskowej przemaszerowano na Pl. Wolności, gdzie przed Pomnikiem „Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego” odbyła się dalsza część uroczystości. Po odśpiewaniu hymnu narodowego i podniesieniu flagi państwowej na maszt przedstawicielka Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego powitała wszystkich uczestników spotkania i odbyły się wystąpienia okolicznościowe, a po ich zakończeniu uroczysty Apel Pamięci i Salwa Honorowa, którą oddało uczestniczące w uroczystości wojsko. Na zakończenie tej bardzo ważnej uroczystości uczestnicy złożyli kwiaty i zapalili znicze przy znajdującej się przed pomnikiem tablicy poświęconej ofiarom ludobójstwa, którą w 2013 roku ufundowali: Sejmik, Marszałek i Zarząd Województwa Opolskiego w 70. Rocznicę  tragicznych wydarzeń. Tablica została ufundowana z taką samą treścią, jaka znajduje się na tablicy ufundowanej przez stowarzyszenia kresowe w 65. Rocznicę Ludobójstwa w 2008 roku i umieszczonej przed kaplicą na Cmentarzu Komunalnym w Opolu, w pobliżu Krzyża Golgoty Wschodu, gdzie również w tym dniu złożono kwiaty i zapalono znicze.  W uroczystościach udział wzięła Jolanta Kołodziejska – prezes TMLiKPW Oddział w Opolu.

Świdnica

Świdnickie obchody 80. rocznicy Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa odbyły się 11 lipca przy Pomniku Bohaterów i Męczenników Narodowej Sprawy na cmentarzu komunalnym przy ul. Słowiańskiej. Hołd pomordowanym oddali świdniccy samorządowcy, przedstawiciele duchowieństwa oraz organizacji kombatanckich i społecznych. Organizatorami obchodów było Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Świdnicy. Prezes TMLiKPW Antoni Jadach, przypominając historię tych straszliwych zbrodni, powiedział: „Zebraliśmy się dzisiaj na patriotycznej uroczystości z okazji 80 rocznicy Krwawej Niedzieli, dnia w którym ukraińscy nacjonaliści spod znaku OUN-UPA dokonali pacyfikacji ponad 100 polskich miejscowości. Przypomnę, że organizacje nacjonalistów ukraińskich wymordowali w okropny sposób około 200 tysięcy Polaków, od niemowlęcia do starca, tylko dlatego, że byli Polakami. Zbrodnie były dokonywane ze szczególnym okrucieństwem. Ofiary były torturowane, ludność polska ginęła nie tylko od kul, ale od siekier, wideł, pił, młotów i innych narzędzi. Mordowani byli nie tylko w domach, gospodarstwach, ale nawet kościołach. Dzień dzisiejszy 11 lipca to jedynie symboliczna data bowiem ukraińskie ludobójstwo rozpoczęło się już w 1939 roku i trwało do 1947 roku. Dopiero Akcja Wisła ukróciła mordy na Polakach, likwidując ostatnie ukrywające się w lasach sotnie UPA. Pamięć to nie tylko modlitwy i znicze, jeszcze potrzeba wiary, czujności i rozwagi, aby los nie spotkał nas podobny. Trzeba o tym przypominać tym głośniej, że na obecnej Ukrainie dochodzi do gloryfikacji ludzi i formacji nacjonalistycznych odpowiedzialnych za ludobójstwo Polaków”. Podczas uroczystości głos zabrał także przedstawiciel duchowieństwa ks. Krystian Stasiak, który nawiązując do Księgi Rodzaju mówił o pierwszym morderstwie popełnionym na Ablu, którego krew głośno wołała do Boga. Teraz krew ofiar naszych rodaków woła o poszanowanie godności dziecka Bożego, o pokój na świecie i życie zgodnie z ewangelią. „Tam gdzie nie ma Boga, nie będzie człowieczeństwa” – powiedział na zakończenie uroczystości wikariusz świdnickiej parafii NMP Królowej Polski, który następnie przewodniczył modlitwie Anioł. Pański.

Poznań

Poznański Oddział TMLiKPW uczcił 80 rocznicę ludobójstwa na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej szeregiem uroczystości zorganizowanymi przy współudziale Wojewody Wielkopolskiego oraz jednostek samorządowych.

9 lipca odprawiona został uroczysta msza św. w Katedrze Poznańskiej w intencji ofiar, którą odprawił biskup pomocniczy Zdzisław Fortuniak. Przy ołtarzu wystawiona została wierna kopia lwowskiej „Matki Bożej Łaskawej” którą wykonano m.in ze składek członków poznańskiego oddziału TML.

11 lipca odbyły się główne uroczystości przy tablicy z urną z nieistniejących obecnie wsi wołyńskich wymordowanych przez OUN-UPA. Urna wmurowana jest w krużgankach kościoła Dominikanów – kościoła zbudowanego tuż po wojnie na wzór kościoła w Trembowli, oraz posiadającego obraz Matki Bożej Różańcowej z Tarnopola. W uroczystościach prócz licznego grona kresowian, brały udział liczne delegacje oraz m.in. Wojewoda Wielkopolski i wiceprezydent Miasta Poznania. Uroczystość współprowadziła prezes poznańskiego TMLiKPW Katarzyna Kwinecka.

Tego samego dnia, o godz. 17.00, odprawiono mszę świętą w imieniu ofiar w kościele p.w. Św. Jana Kantego w którym znajduje się tablica pamiątkowa powstała dzięki staraniom członka oddziału p Marka Szpytki. Całość kazania poświęcona była tematowi ludobójstwa. Po mszy nastąpiło złożenie kwiatów i odczytanie uroczystego Apelu Pamięci przez Igora Meggera – sekretarza Głównego Sądu Koleżeńskiego i wiceprezesa poznańskiego oddziału TMLiKPW.

Prócz powyższych uroczystości poznański oddział Towarzystwa wydał okolicznościowy biuletyn zawierający niepublikowane dotychczas relacje ofiar ludobójstwa wsi Huta Pieniacka.

W 11 lipca w Poznaniu odbył się także „czarny marsz” zorganizowany przez poznańskie środowiska patriotyczne, a także uroczystości w podpoznańskim Czerwonaku w którym to znajduje się pomnik „Chwały Orlikom Kresowych Stanic” Który to przed piętnastu laty ufundował, i przekazał pod niego ziemię, zasłużony działacz kresowy i przyjaciel poznańskiego oddziału TMLiKPW Zbigniew Maurycy Kowalski.

Więcej informacji:
http://www.tvorion.pl/ludobojstwo-na-kresach

Elżbieta Niewolska